Масала № 1
Бемор И., 48 ёш. Клиникага қуйидаги диагноз билан келди: ЮИК. Чап қоринча миокардининг ўткир трансмурал инфаркти. Асорати: қон айланиши етишмовчилиги II. Кардиоген шок. ЭКГда инфарктга хос ўзгаришлардан ташқари тўлиқ бўлмаган AV блокада, тез-тез қайтарилувчи қоринча экстрасистолиялари бор.
- Беморга юрак гликозидлари буюриш мумкинми?
- Юрак гликозидларининг қайси фармакодинамик таъсири AV блокадада қарши кўрсатма бўлади?
- Юрак гликозидларининг қайси фармакодинамик таъсири қоринча аритмияларида қарши кўрсатма бўлади?
- Юрак гликозидларининг қайси фармакодинамик таъсири трансмурал инфарктда (AV блокада ва экстрасистолия бўлмаган ҳолатда) қарши кўрсатма бўла олади?
- Мусбат инотроп ва гипертензив таъсирга эга бошқа қайси дори воситасини тавсия этасиз?
Масала №2
Беморда ошқозон пилорик қисмида яра топилган, хамда Н. pylori билан зарарланиши тасдиқланган.
- Беморга цитопротекторлардан қайси бири кўрсатилган?
- Бу препаратнинг бактерицид таъсири нимага асосланган?
- Бу препаратнинг дозалаш тартиби.
- Бу препарат қандай ножўя таъсирларга эга?
- Бу препаратни антацидлар билан бирга қўлланганда қандай эффект кузатилади?
Масала № 3
Сизга 34 ёшли бемор К.,: Касалхонадан ташқари ўнг томонлама пастки бўлак зотилжами диагнози билан мурожаат қилди. Амбулатор врач маслахати билан гентамицин 80 мг дан суткасига 4 маҳал м/о қабул қилган. Бир хафтада даволаш натижасида бемор тана харорати меёрлашмаганлиги ва беморнинг эшитиш қобилияти пасайганлиги аниқланди.
- Антибактериал терапия самарадорлигини назорат қилиш усулини айтинг ва препарат тўғри танланганми?
- Препарат дозаси тўғри танланганми?
- Беморда препаратнинг қандай ножўя таъсири кузатилади ва бу ножўя таъсир юзага келиш сабаби нима?
- Крупоз зотилжамни эмпирик терапиясида қайси гурух препаратлари қўлланилади?
- Сиз танлаган препаратингиз ноэффектив бўлса яна қаси гурух препаратларини қўлаш мумкин?
Масала № 4
Ревматоидли артрит, бўғим формаси билан касалланган беморга 250 мг дан кунига 2 маҳал делагил буюрилди.
- Делагилнинг фармакодинамик эффектини айтинг?
- Ревматоидли артритда ҳавфсиз терапия ўтказиш мақсадида делагил қандай буюрилади?
- Даволаш жараёнида делагилнинг қандай ножўя таъсирлари юзага келиши мумкин?
- Ножўя таъсирларини аниқлаш учун қандай лаборатор ва инструментал текшириш усулларини ўтказиш керак?
- Бемор делагилни қанча вақт қабул қилиши мумкин?
Масала № 5
Бемор К, 52 ёш, гипертония касаллиги II д. АГ – II д., ХО- II. Аҳволининг ёмонлашуви эмоционал стресс билан боғлиқ. Кўрув вақтида: АБ 170/100 мм.см.уст., ЮҚС 90 марта минутига. Шифокор метапролол 25 мг дан кунига 2 махал буюрди.
- Танланган препарат қайси гурухга киради? Препарат тўғри танланганми?
- Даволашнинг 5 куни АБ 150/95 мм.см.уст, ЮҚС мин 75 марта. Сизнинг тактикангиз?
- Танланган препаратнинг самарадорлигини назорат қилиш усули?
- Бета-блокаторларнинг қандай ножўя таъсирларини биласиз?
- Бета-блокаторларнинг қўлланилишига қарши кўрсатмалар?
Масала № 6
Беморда қон кетишга мойиллик (милклар, бурундан қон кетиш), ахлоргидрия, анемия, иммунитетнинг пасайиши кузатилади.
- Беморда қайси витамин танқислиги мавжуд?
- Беморга қайси препаратни буюрасиз, унинг дозалаш тартиби?
- Препаратнинг профилактик дозаси?
- Ушбу витаминнинг фармакодинамик хусусиятларини келтиринг?
- Қандай патологик ҳолатларда ушбу витамин танқислиги кузатилади?
Масала № 7
36 ёшли бемор стационарда қуйидаги диагнозом билан даволанмоқда: Сурункали гломерулонефрит, гипертоник тури. СБЕ, терминал босқич. АБ 180/120 мм.см.уст. Суткалик диурез 0,8 л. Қабул қилинган суюқлик миқдори 1 л га яқин. Плазмада калий миқдори 6,0 ммоль/л, оқсил 50 г/л. Коптокчалар фильтрацияси – 24 мл/мин.
- Беморга қайси диуретикни буюриш мумкин?
- Беморга қайси диуретиклар қўллаб бўлмайди?
- Хусусий ҳолда диуретик терапияга резистентлик сабаби?
- Беморда мусбат диурез қандай бўлиши керак?
- Танланган препаратни қўллашга қандай қарши кўрсатмалар мавжуд?
Масала № 8
Бемор С., 25 ёш, клиникага қуйдаги ташхис билан келди: Ревматизм, актив даври. Қайталанувчи ревмокардит. Юракнинг митрал нуқсони етишмовчиликнинг устунлиги билан. Асорати: СЮЕ II ФС. Ҳилпировчи аритмия тахисистолик шакли. Жигарда ўзгаришлар топилмади. Буйракнинг функцияси бузилган, мочевина 15 ммоль/л, креатинин 1,9 ммоль/л.
- Юрак гликозидларини буюришга кўрсатма борми? Жавобингизни асосланг.
- Қайси юрак гликозидларини тафсия этиш оптимал ва хавфсиз?
- Сиз танлаган юрак гликозидининг тўйинтирувчи ва ушлаб турувчи дозасини айтинг.
- Дигиталис билан даволаш самарадорлигини баҳолашнинг қандай усуллари мавжуд?
Масала № 9
Клиникага “”ЮИК. Чап қоринча олдинги девори ўткир миокард инфаркти” ташҳиси билан бемор келди. Антикоагулянт дори воситани буюришга мухтожлик туғилди.
- Беморга қайси гуруҳ антикоагулянтларини буюриш керак?
- Сиз танлаган дори воситасининг таъсир механизми.
- Сиз танлаган препаратнинг эффективлигини ва хавсизлигини назорат қилиш усули.
- Бу препаратнинг келиб чиқиши мумкин бўлган ножўя таъсири.
- Бу ножўя таъсирни қандай бартараф қилиш мумкин?
Масала № 10
Сизга бронхиал астма хуружлари билан бемор мурожаат қилди.
- Бронхиал астмани даволаш учун қўлланиладиган дори воситалари гуруҳлари.
- Қайси гурух дори воситалари бронходилятаторлар қаторига киради?
- Метилксантинларнинг асосий таъсир механизми.
- Теофиллиннинг бронхларни кенгайтирувчи қондаги концентрацияси қандай?
- Метилксантинларнинг ножўя таъсирлари.
Масала № 11
Беморда 12-бармоқли ичакнинг яра касаллиги, зўрайиш даври. Н2-гистамин рецептори блокаторларига резистент.
- Бу беморга протон помпаси блокаторларини қўллаш мумкинми? Бу гурхга қайси препаратлар киради?.
- Танлаган препаратнинг дозалаш тартибини кўрсатинг.
- Бу препарат яра касаллиги профилактикаси учун қўлланиладими?
- Даволаш курсининг давомийлиги.
- Бу препаратни қўллашга қарши кўрсатма?
Масала № 12
Беморда ҳилпировчи аритмиянинг сурункали формаси.
- Беморга антикоагулянтлар буюрилишига кўрсатма борми? Бор бўлса, қайси гуруҳ антикоагулянлар буюриш керак?
- Танланган антикоагулянтнинг таъсир механизмини қандай?
- Антикоагулянт терапия эффективлигини ва ҳафсизлигини назорат килиш усули.
- Танланган антикоагулянтни қўллаганда қандай ножўя таъсир юзага келиши мумкин?
- Юзага келган ножўя таъсирни қандай даволайсиз?
Масала № 13
Бемор 48 ёш, клиникага қуйидаги ташхис билан тушган: ЮИК, ўткир трансмурал миокард инфаркти. Кардиоген шок. Тез-тез қайталанувчи қоринча экстрасистолияси. Беморга нитратлар, допамин, антикоагулянтлар буюрилган. Антиаритмик дори восита буюриш масаласи турибди.
- Бу ҳолатда қайси препарат танлов препарати хисобланади?
- Препаратни юбориш йўллари, дозалаш.
- Танланган препарат бўлмаса, қайси препаратни буюриш мумкин?
- Препаратни дозаси қандай бўлиши керак?
Масала № 14
56 ёшли бемор стенокардия сабабли бир суткада 10 мг дан 4 марта нитросорбид қабул қилади. ЮКС- бир дақиқада 80 марта, А/Б 140/80 мм сим.уст. тенг.
- Даволаш бошлангандан бир ой ўтггач стенокардия хуружи сони яна ошди. Аҳволининг ёмонлашувига сабаблар нима бўлиши мумкин?
- Сизнинг тактикангиз.
- Агар нитратлар берганда беморда бош мия инсульти ривожланса, сизнинг антиангинал даволашингиз қандай ўзгаради.
Масала № 15
58 ёшли бемор 3 йил мобайнида артериал гипертония билан хасталанган. Бир йил олдин миокард инфарктини ўтказган, юракни нотекис уриши, тўш орқасидаги оғриқ хуружлари безовта қилади. Объектив: ЮКС – 90 та, АКБ 180/90 мм сим.уст. ЭКГ: бўлмача экстрасистолияси, чап қоринча гипертрофияси, миокардда чандиқли ўзгаришлар. PQ-0,18 с.
- Мазкур ҳолатда бошланғич даволаш учун қайси препаратларни буюриш лозим?
- Нима учун?
Масала № 16
11. 62 ёшли беморда гипертония касаллиги, АКБ кўрсаткичи ўзгарувчан. Қаттиқ сиқилиш натижасида ахволи ёмонлашиб, клиникага ётқизилди. Умумий аҳволи қониқарли, бироз бош оғрийди. АКБ 170/100 мм сим.уст. (доимий қон босими 120/70 мм сим.уст.). ЮҚС – 90 та. Даволовчи врач пропранолол 20 мг дан 3 маҳал буюрди.
- Даволаш режаси тўғрими?
- 5 кун ўтгач АКБ нормага келмади (150/90 мм сим.уст.), ЮКС – 80 та. Сизнинг режангиз?
- Даволашга верапамил кўшилса қандай ўзгаришлар ривожланиши мумкин?
Масала № 17
60 ёшли қандли диабет билан хасталанган (манинил кабул килади) беморда бир неча йил мобайнида артериал гипертония аниқланди. Объектив: ЮКС – 100 та, АКБ – 180/90 мм сим.уст., қондаги қанд миқдори – 7,9 ммоль/л. ЭхоКС: чап қоринча бўшлиги дилятацияси, гипертрофия. Протеинурия 1 г/л.
- Мазкур ҳолда қайси гипотензив дори восита гурухини қўллаш мақсадга мувофик?
- Танланган препаратлар таъсири нима билан боғлиқ?
Масала № 18
Узоқ вақт аспирин қабул қилаётган юрак ишемик касаллиги билан хасталанган беморда қора мойсимон ахлат излари бор. Объектив: беморнинг ранги оқариб кетган, муздек тер билан қопланган. Пульс паст тўлиқлик ва тарангликда. Артериал қон босими 80/40 мм сим.уст Анамнезида ўн икки бармоқли ичак яра касаллиги бўлган, бироқ охирги 2-3 йилдан бери безовта қилмайди.
- Клиник ҳолатни бахоланг?
- Бемор ахволини ёмонлашиши сабаби нима?
Масала № 19
63 ёшли беморда 6 йил давомида қандли диабет. Бўлимга тушганда беморни йўтал, шиллиқсимон, кам ажраладиган балғам, тана хароратини 37,20 С га кўтарилиши, эт увишиши каби шикоятлар безовта қилган. Бўлимда ётганининг 2 кунидан йўтал зўрайди, нафас олганда кўкрак қафасининг ўнг томонида оғрик пайдо бўлди. Кўрик давомида ўнг томонлама пастки бўлакдаги зотилжами белгилари аниқланди ва рентгенологик тасдиқланди.
- Қайси антибактериал препаратлар эмперик терапияда ишлатилади?
- Қайси препарат билан антибактериал терапияни давом эттириш мумкин?
Масала № 20
Тромбофлебит бўлган беморга билвосита антикоагулянтлардан варфарин буюрилган, протромбин индекси (ПТИ) 64-70%.
Сурункали бронхит зщрайиши туфайли унга цефтриаксон 1,0 Х 2 махал м/о буюрилди.
- Протромбин индекси қандай ўзгаради?
- Бу ўзгаришлар нима билан боғлиқ?
Масала № 21
Бемор 63 ёшда, 4 ҳафта давомида 0,3 мг/сут клофелин қабул қилган. АБ 190/110 дан 120/80 мм.сим.уст. гача пасайгани учун шифокор препаратни вақтинча бекор қилишни тавсия қилган. 2 кундан кейин кучли бош оғриғи, юрак уриб кетиши, АБ нинг 210/120 мм.сим.уст. га кўтарилиши пайдо бўлган.
- Бемор аҳволи ёмонлашувининг сабаби нимада?
- Фақат клофелин учун характерли бўлган фармакокинетик хусусиятни айтинг.
- Клофелиннинг қандай ножўя таъсирларга эга?
Масала № 22
Бемор 42 ёш, ўртача артериал гипертензия билан оғриган. Сўнгги 2 йил давомида 240/140 мм.с.уст. ли артериал гипертензия аниқланган. Киндик устида чап томонда систолик шовқин эшитилади.
- Дастлабки ташхисингиз?
- Қайси гурух гипотензив воситалари танлов препаратлари хисобланади?
- Ушбу патологияда қайси ҳолат АКФ-ингибиторлари буюришга қарши кўрсатма хисобланади?
- АЎФ ингибиторларининг ножўя таъсирларини айтинг
Масала № 23
45 ёшли бемор чўзилган бронхиал астма ҳуружи (6 соат) билан оғир ҳолатда клиникага олиб келинди. Бемор 4 йилдан буён бронхиал астмадан азоб чекиб келади. Охирги 2 йил давомида β2-адреностимуляторлар ингалияторларидан суткасига 6-8 мартагача доимий фойдаланиб келади. Нафас сиқиш ҳуружи пайдо бўлганда сальбутамол ингаляциясидан 15 минут интервал билан 6 маротаба қабул қилган. Эффект жуда қисқа муддат бўлган, аммо кейинчалик бронхиал обструкция белгилари кескин кучайган.
- Юзага келган ҳолатнинг патогенезини тушунтиринг.
- Юзага келган ҳолатни даволаш учун қандай чора-тадбирлар ўтказилиши керак?
- Ушбу ҳолатни бартараф этишда ГКС ланинг таъсир механизми?
- Астмани назорат қилиш учун беморга қандай β2-агонистларни тавсия этасиз?
Масала № 24
Бемор 36 ёш, ташхис: Микронадуляр (портал) жигар циррози, авжланувчи кечиши, декомпенсация босқичи. Портал гипертензия синдроми (асцит, шишлар).
- Шиш синдромини патогенезини хисобга олган ҳолда диуретик терапияни танланг.
- Ўтказилаетган терапияни самарадорлиги ва ҳавфсизлигини назорат қилиш усулларини танланг.
- Қайдай миқдордаги диурез эффектив ва ҳавфсиз хисобланади (ичилган суюқликка нисбатан).
Масала № 25
Бемор «Буйрак тош касаллиги» бўйича операция қилиниб, операциядан кейинги даврда оғриқ хуружлари яна пайдо бўлди. Сийдикда кальций тузлари аниқланди.
- Қайта тош хосил бўлишни олдини олиш учун қандай диуретикларни буюрган маъқул?
- Танлов препарати нима билан асосланади?
Масала № 26
Бемор К. 47 ёш, тана вазни-84 кг, аҳволи оғир, клиникага оғир ҳолатда 8 соат давом этган бўғилиш ҳуружи билан олиб келинган. Уй шароитида бир неча марта 6 та ингалияцион дозада сальбутамол қабул қилган, препарат самарасиз бўлган. Тез ёрдам чақирилган, беморга 2,4%-10 мл эуфиллин в/и га юборилган. Бўғилиш ҳуружи бартараф этилмаган ва бемор госпитилизация қилинган.
- Симпатомиметикларнинг самарасизлигини тушунтиринг.
- Эуфиллин самарасизлигини тушунтиринг.
- Юзага келган вазиятда сизнинг тактикангиз.
Масала № 27
26 ёшли аёл клиникага оёқ ва қўл майда бўғимларида оғриқ, шиш, харакатнинг камайишига, махаллий температура ошиши, эрталабки 30 минутлик карахтлик. Тана температурасининг 37,2о С гача ошишига шикоят қилиб келди. Анамнезидан: ўзини 1 йилдан бери касал деб билади. Илк марта совуқ қотишдан кейин майда бўғимларида шиш ҳаракатнинг камайиши ва оғриқ кузатилган. Анамнезида 4 йил давомида меъда ва 12 бармоқ ичак яра касаллигидан азият чеккан. Оғриқ хуружларини камайтириш учун индометацин 25 мг дан 4 марта қабул қилган. 7 кунга бориб эпигастрал сохада оғриқ, тунги, оч оғриқлар, жиғилдон қайнаши кузатилган.
- Сизнинг таҳминий ташҳисингиз?
- НЯҚДВ ульцероген таьсири нима билан боғлиқ?
- Беморга ностероид яллиғланишга қарши дори воситаларининг қайси препаратларини буюриш мумкин?
Масала № 28
35 ёшли эркак 1 йил олдин совуқ қотишдан кейин бел соҳасида, кечга бориб ва баландга кўтарилганда кучаювчи оғриқ ҳамда тана ҳароратининг 39 С гача кўтарилиши шикоятлари билан келди. Кўрикда умумий аҳволи ўртача оғирликда. Астеник, тери қоплами рангпар, иссиқ. Пальпацияда паравертебрал нуқталарда оғриқлар, бел лордози текислашган, умуртқанинг бел сохаси бамбук таёғи кўринишида. Лассега симптоми «+» . Ўпкада везикуляр нафас, пульс 92 та мин, АҚБ 110/70 мм.сим.уст., қорин юмшоқ оғриқсиз, шишлар йўқ. Умумий қон таҳлили: гемоглобин 96 г/л, эрит-3,6х1012 – 1 лейк – 6,2 х 109. ЭЧТ–46 мм/соат, Гаптоглобин-1400, АСЛО 250 ТБ, ревматоид фактор– (-), С-реактив оқсил 3+.
- Сизнинг таҳминий ташҳисингиз?
- Беморга қайси гурух дори воситаларини қўллаш мумкин?
- Бехтерев касаллигида танланган гурух дори воситаларининг самарадорлигини баҳолаш усуллари?
Масала № 29
Бемор 55 ёш, клиникага оғир ахволда тўсатдан бошланган аритмия хуружи билан келтирилди, ЮҚС 170 та 1 дақиқада. ЭКГда: R-R интервал қисқарган ва тенг, QRS – нормал, Т тишча манфий. В/и изоптина 20 мг қўлланилиши аритмия хуружини бартараф этди. Верапамилни ичишга 40 мг дан 3 махал қабул қилиш самарасиз бўлиб, пароксизм хуружи 7 соатдан кейин яна қайтарилди.
- Беморда ритм бузилишининг қайси шакли кузатилади?
- Нима учун 120 мг верапамил ичишга қабул қилиниши ритмни сақлаб қолиш учун самарасиз бўлди?
- Пароксизм бартараф этилгандан кейин сизнинг тактикангиз?
Масала № 30
59 ёшли бемор аёл М., қуйидаги ташхис билан келди: эссенциал артериал гипертензия 3 даража, ўта юқори ҳавф, гипертоник криз, сурункали юрак етишмовчилиги II функционал синф (NYHA), бўйин умуртқалари остеохондрози, зўрайиши; сурункали обструктив ўпка касаллиги, нафас етишмовчилиги I д.; меъда яра касаллиги, ремиссия; семизлик III даража. Анамнезида: артериал гипертензия билан 3 йилдан бери касалланган, бемор 1 йил давомида доимий эналаприл 10 мг кунига 2 махал, индапамид 2,5 мг кунига 1 махал қабул қилган, ушбу даво фонида АБ турғун — 130/80 мм см.уст. даражасида. гипертоник криз ривожланишидан 2 кун аввал бел сохасида пайдо бўлган оғриқлар туфайли мустақил диклофенак натрий м/о қўллаган. Объектив: умумий аҳволи ўрта оғирликда, бемор бехаловат, тери қопламлари тоза, одатдаги рангда ва намликда. Паравертебрал нуқталарда оғриқ кузатилади. Юрак тонлари бўғиқлашган, ритмик, ЮҚС=PS=100 марта/мин, АБ=220/110 мм см.ут. Ўпкада – қаттиқлашган нафас, тарқоқ, қуруқ хириллашлар, нафа олиш сони минутига 20–21 марта. Қорин бўшлиғи аъзолари патологик ўзгаришсиз. Қон биохимик тахлилида креатинин – 90 мкмоль/л, умумий билирубин –16,0 мкмоль/л, Na+ — 141 ммоль/л, К+ — 3,7 ммоль/л, Ca2+ — 2,8 ммоль/л, АЛТ-21, АСТ-23, Паст зичликдаги липопротеидлар – 151 мг/дл. ЭКГ: мароми синусли, PQ — 0,17 с, QRS — 0,11 с.
- Беморда гипертоник кризни бартараф этиш учун қайси препаратни қўллаган маққул?
- Беморда артериал гипертензияни доимий даволаш учун қайси гурух препаратларини қўллашга қарши кўрсатма бор?
- Беморда гипретоник криз ривожланишининг эҳтимоллик сабаби нима?